Với tình trạng ô nhiễm môi trường trên toàn cầu đáng báo động như hiện nay, tổ chức Y tế Thế giới WHO báo cáo có đến hơn 92% dân số đang sống trong không khí bị ô nhiễm và Việt Nam là một trong những quốc gia ở mức báo động cao. Tuy rằng các cơ quan, tổ chức đã cố gắng thực hiện các chính sách bảo vệ môi trường nhưng tình trạng ô nhiễm không khí vẫn tiếp tục tăng cao. Trong đó, bụi mịn và bụi siêu mịn được nhận định là một trong những tác nhân ô nhiễm gây ảnh hướng lớn đến sức khoẻ con người.
1. Ô nhiễm không khí tại Việt Nam - Những con số đáng báo động
Theo The Environmental Performance Index EPI, báo cáo thường niên về chỉ số hiệu suất môi trường thì Việt Nam đứng nhóm thứ 10 tại Châu Á và đứng thứ 36 trên toàn thế giới trong số các quốc gia ô nhiễm không khí. Cũng theo nghiên cứu trên, xét về chất lượng không khí thì Việt Nam có chỉ số điểm là 49,9/100 điểm và chỉ xếp ở hạng 170 trên tổng 180 quốc gia.
Ngoài ra, Việt Nam là một trong những quốc gia có lượng phương tiện di chuyển xe máy đứng đầu toàn cầu, vì vậy lượng khí thải ra môi trường mỗi ngày là vô cùng lớn. Đây là những con số đáng báo động về tình trạng ô nhiễm không khí tại Việt Nam, trong đó những hạt bụi mịn và bụi siêu mịn được nhận định là một trong những nguyên nhân dẫn đến tình trạng ô nhiễm nặng như hiện nay. Vậy bụi mịn và bụi siêu mịn là gì, chúng khác nhau thế nào và ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe thế nào, hãy cùng Soteria tìm hiểu ngay sau đây.
2. Bụi siêu mịn PM0.1 là gì? Ảnh hưởng thế nào đến sức khoẻ?
Nếu như chúng ta thường nghe bụi PM2.5 có kích thước siêu nhỏ (so với sợi tóc con người thì nhỏ hơn khoảng 30 lần) là nguyên nhân gây ô nhiễm không khí và gây hại đến sức khoẻ con người thì bụi siêu mịn PM0.1 chính là mối lo ngại hàng đầu.
Bụi siêu mịn PM0.1 có kích thước 0.1 micromet và mắt thường khó có thể nhìn thấy được. Nếu như các hạt phấn hoa có kích thước từ 10 - 30 micromet đã khó nhìn thấy, thì các hạt bụi siêu mịn PM0.1 hoặc các virus, vi khuẩn có kích thước nhỏ hơn không thể nhìn thấy bằng mắt thường có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng hơn bạn nghĩ, chúng sẽ đi qua hệ thống hô hấp và đi sâu vào phổi, tấn công vào phế nang, vượt qua vách ngăn khí - máu của người bệnh để đi vào hệ tuần hoàn, chúng còn có thể ảnh hưởng đến hệ thần kinh và gây ảnh hưởng đến cấu trúc ADN, gây suy giảm trí nhớ nghiêm trọng cho người bệnh.
Theo tạp chí y tế Experimental and Molecular Medicine năm 2020, bụi siêu mịn PM0.1 dễ dàng vượt qua những hàng rào bảo vệ tự nhiên của cơ thể và xâm nhập vào nhân tế bào tăng nguy cơ mắc các bệnh như:
Các bệnh về hô hấp: Trong máu có chất hemoglobin, chất này kết hợp với oxy, mang oxy đến các tế bào. Khi các hạt bụi xâm nhập vào đường máu, kết hợp cùng khí CO, SO2, NO2 ngăn cản hemoglobin kết hợp cùng oxy làm kích ứng mũi, họng, mắt dẫn đến hiện tượng ho, hắt hơi,... và những bệnh về hô hấp.
Viêm mũi dị ứng: Theo kết quả khảo sát tại Khoa dị ứng, miễn dịch Bệnh viện Tai mũi họng Trung ương, trong số các ca tai mũi họng thì có tới 32,2% là các ca viêm mũi dị ứng.
Nhồi máu cơ tim: Các hạt bụi siêu mịn xâm nhập vào hệ tuần hoàn bằng cách tấn công phế nang, vượt qua vách ngăn khí - máu, gây tắc nghẽn mạch dẫn đến nguy cơ mắc các bệnh liên quan đến tim mạch.
Suy giảm trí nhớ: Theo nghiên cứu mới nhất được công bố trên American Chemical Society, hoạt động của não bộ sẽ nhanh chóng suy giảm khi tiếp xúc thời gian dài với môi trường không khí ô nhiễm. Hệ lụy có thể kể đến như suy giảm nhận thức, trầm cảm, mất trí nhớ, tăng nguy cơ đột quỵ.
Ảnh hưởng đến sức khoẻ và sự phát triển của bé: Việc tiếp xúc nhiều với không khí ô nhiễm có thể làm cản trở sự tăng trưởng và phát triển của bé, nặng hơn có thể ảnh hưởng đến hoạt động của phổi. Dựa trên tạp chí quốc tế về môi trường và sức khỏe Indoor Air năm 2007, việc tiếp xúc với bụi siêu mịn PM0.1 ở mức độ cao trong thời thơ ấu làm tăng nguy cơ mắc bệnh hen suyễn suốt đời của trẻ.
Là nguyên nhân gây ra các bệnh ung thư phổi, hen suyễn, tim mạch,...
3. Cách phòng tránh bụi siêu mịn PM0.1
Để bảo vệ sức khỏe bản thân khỏi bụi siêu mịn PM0.1 cũng như các tác nhân ô nhiễm không khí, chúng ta cần có các biện pháp bảo hộ an toàn khi ra đường và rèn luyện thói quen lành mạnh ngay khi ở nhà để hạn chế các nguy cơ mà bụi siêu mịn đem lại.
Sử dụng khẩu trang khi ra đường, hạn chế lưu thông vào những giờ cao điểm, tránh khu vực thường bị ô nhiễm như khu công nghiệp, đường cao tốc…
Hạn chế đeo kính áp tròng đi ra ngoài vì các hạt bụi có thể len lỏi vào giữa con người và mắt kính, làm hỏng giác mạc.
Rửa tay thật sạch sau khi trở về nhà, bổ sung đủ nước và có thể vệ sinh mũi bằng dung dịch nước muối.
Phủ xanh nơi ở tạo không gian sống thoáng mát, trang bị trong gia đình những máy lọc không khí có chức năng khử mùi, lọc sạch không khí, loại bỏ vi khuẩn, virus, bụi bẩn, và tác nhân gây dị ứng, nấm mốc… và tạo ra độ ẩm tự nhiên cho không khí.
Rèn luyện thể dục thể thao nâng cao sức khỏe, cải thiện sức đề kháng, kết hợp chế độ dinh dưỡng khoa học cũng rất quan trọng và cần thiết.
Sử dụng khẩu trang Soteria mỗi khi ra ngoài: Soteria Anti-UV với khả năng lọc vi khuẩn, bụi bẩn hơn 99%, đạt tiêu chuẩn BFE99, PFE99, N95 do cơ quan kiểm định chất lượng Nelson Labs Hoa Kỳ cấp, giúp bảo vệ sức khoẻ của bạn một cách tối ưu.
Với khả năng lọc đến 99% hạt bụi siêu mịn PM0.1, Soteria mang đến sự an toàn tuyệt đối, bảo vệ sức khỏe của bạn và gia đình trước tình trạng ô nhiễm không khí hiện nay. Hãy cùng Soteria chung tay bảo vệ sức khỏe bản thân và gia đình mỗi ngày.
